Zmiana adresu zamieszkania w urzędzie skarbowym w praktyce

Zmiana miejsca zamieszkania niesie za sobą szereg konsekwencji oraz obowiązków. Dlatego podatnicy przeprowadzający się za granicę często zastanawiają się czy powinni poinformować Urząd Skarbowy o zmianie swojego adresu na specjalnym formularzu ZAP-3. Jednak czy faktycznie jest to obowiązkiem i czy niewypełnienie powinności wiąże się z sankcjami podatkowymi?

Obowiązek zgłoszenia identyfikacyjnego – osoby fizyczne

Ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i podatków narzuca na osoby fizyczne obowiązek ewidencyjny. Jeżeli jednak osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej oraz nie jest płatnikiem VAT, wówczas numer PESEL stanowi identyfikator podatkowy. Wobec powyższego podatnicy są zobligowani do zgłoszenia identyfikacyjnego w urzędzie skarbowym. Zgłoszenie to zawiera nazwisko, imię, datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo, adres zamieszkania, serię i numer dokumentu tożsamości, nr PESEL. Podkreślić należy, że zgodnie z artykułem 5 ust. 2a ww. ustawy zgłoszenia nie dokonują podatnicy, którzy są osobami fizycznymi posługującymi się rejestrem PESEL nieprowadzącymi działalności gospodarczej lub osoby nie będące zarejestrowanymi płatnikami podatków od towarów i usług.

Nowy adres zamieszkania z perspektywy przepisów podatkowych

Poruszona ustawa nakłada nie tylko obowiązek identyfikacyjny podatnika, lecz także konieczność dokonywania aktualizacji danych. Dlatego zmiana adresu zamieszkania w urzędzie skarbowym wiąże się z koniecznością zgłoszenia aktualizacyjnego naczelnikowi urzędu skarbowego. Powyższe nie obejmuje jednak osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz objętych rejestrem PESEL, a także niebędących zarejestrowanymi podatnikami od towarów i usług. W przypadku tej grupy podatników zastosowanie znajduje artykuł 9 ust. 1d, zgodnie z którym aktualizacja zmiany adresu miejsca zamieszkania, dokonywana jest przez podatnika w składanej deklaracji lub dokumencie dotyczącym obowiązku podatkowego. Istnieje także możliwość aktualizacji adresu miejsca zamieszkania, zgodnie ze wzorem określonym w artykule 5 ust. 5 (ZAP-3). Zgodnie z powyższym podatnik może dokonać aktualizacji adresu zamieszkania w ramach deklaracji, na przykład PIT-37 lub przez formularz ZAP-3. Podkreślić należy, że przepis nie określa konkretnego terminu ustawowego, do którego podatnik powinien dokonać stosownego zgłoszenia.

Konsekwencje niezłożenia deklaracji ZAP-3 

Brak deklaracji ZAP-3 nie może oznaczać sankcji podatkowych oraz kar wynikających z Kodeksu Karnego Skarbowego, gdyż ustawa nie określa konkretnego terminu na realizację zgłoszenia. Wobec czego nie istnieje możliwość przekroczenia ustawowego terminu, po którym mogłaby występować sankcja. Jednak pomimo braku sankcji podatkowych warto dokonać zgłoszenia zmiany miejsca zamieszkania, choćby ze względu na otrzymywanie korespondencji z urzędu skarbowego. Ponadto niezłożenie informacji ZAP-3 dotyczącej zmiany miejsca zamieszkania nie ma wpływu na rezygnację podatkową osoby fizycznej. Na portalu Poradnik Przedsiębiorcy odnaleźć można więcej szczegółowych informacji na powyższy temat.